RRJETI EMERALD NË BALLKANIN PERËNDIMOR

RRJETI EMERALD NË BALLKANIN PERËNDIMOR

Shqipëria, Bosnja dhe Hercegovina, Mali i Zi, Maqedonia e Veriut dhe Serbia janë të detyruara të krijojnë një numër të mjaftueshëm të zonave të Rrjetit Emerald si nënshkruese të Konventës së Bernës. Megjithatë, që nga viti 2011, asnjë zonë e re nuk është propozuar dhe shumë lumenj të mrekullueshëm mbeten të pambrojtur. Fushata #EmeraldForRivers synon të mbështesë qeveritë në zgjerimin e Rrjetit Emerald.

Fakte kryesore

• Lumenjtë e Ballkanit janë habitat për 50 specie peshqish me rëndësi evropiane, asnjë prej të cilave nuk është e mbrojtur në mënyrë të mjaftueshme nga Rrjeti Emerald.

• Deri më sot, vetëm një seminar biogjeografik është organizuar për të vlerësuar zonat Emerald në Ballkanin Perëndimor, dhe ai u mbajt që në vitin 2011.

• Gjatë seminarit Emerald Green, 39 shkencëtarë dhe përfaqësues të OJQ-ve nga 11 vende hartuan një listë të hijesuar dhe një hartë me 88 zona potenciale Emerald që duhet të shtohen në rrjet.

Çështjet kryesore

• I nisur nga Këshilli i Evropës si pjesë e punës së tij në kuadër të Konventës së Bernës, zbatimi i Rrjetit Emerald në nivel kombëtar konsiderohet një nga mjetet kryesore për vendet nënshkruese për të përmbushur detyrimet e tyre sipas Konventës.

• Ruajtja e lumenjve dhe funksionimi i duhur i Rrjetit Emerald në rajon është një detyrë afatgjatë që kërkon bashkëpunim midis qeverive, shkencëtarëve, OJQ-ve dhe, veçanërisht, komuniteteve lokale që jetojnë brenda ose pranë zonave ekzistuese dhe potenciale të Emerald.

• Gjatë dekadës së fundit, të gjitha vendet e Ballkanit kanë hartuar biodiversitetin e pjesëve të mëdha të territoreve të tyre si pjesë e përgatitjeve për t’u bashkuar me rrjetin Natura 2000 të BE-së. Përpara se të bëhen zona Natura 2000 si pjesë e anëtarësimit në BE, zonat më të vlefshme duhet të propozohen si zona Emerald.

Sfondi

Video e disponueshme me titra në shqip, boshnjakisht, malazezisht, serbisht dhe maqedonisht.

Malet, lumenjtë dhe ligatinat e Ballkanit Perëndimor janë ndër ekosistemet më të paprekura në Evropë. Ato strehojnë një gamë të gjerë speciesh të rrezikuara, veçanërisht peshq dhe organizma ujorë që nuk gjenden askund tjetër në botë.

Megjithatë, ky hotspot global i biodiversitetit është i brishtë dhe ka nevojë urgjente për mbrojtje. Për të ruajtur këto ekosisteme, është krijuar një rrjet ndërkombëtar i zonave natyrore të vlefshme i njohur si Rrjeti Emerald. Por në Ballkanin Perëndimor, shumë prej këtyre zonave ende nuk janë të mbrojtura me ligj, dhe lumenj të mrekullueshëm mbeten të papërfshirë. Identifikimi dhe menaxhimi i duhur i zonave të Rrjetit Emerald është thelbësor për mbijetesën e specieve të rrezikuara dhe ruajtjen e bukurisë natyrore të rajonit.

Seminari Emerald Green dhe lista e hijeve e lumenjve

Në një përpjekje të përbashkët gjatë seminarit Emerald Green, të organizuar nga Bankwatch në dhjetor 2022, 39 shkencëtarë dhe përfaqësues të OJQ-ve, përfshirë disa nga ekspertët kryesorë të peshqve në Evropë, identifikuan zonat më të rëndësishme për mbrojtjen e specieve ujore dhe habitateve të tyre. Këto zona, të cilat duhet të shtohen në Rrjetin Emerald, janë përfshirë në një listë hije dhe një hartë.

Lista përmban 88 zona potenciale të Rrjetit Emerald, të cilat bazohen në të dhënat më të fundit mbi shpërndarjen dhe ruajtjen e më shumë se 50 specieve të peshqve me rëndësi evropiane.